Całościowe zaburzenia rozwoju
kategoria problemów rozwojowych wyszczególniona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych – ICD-10
Jest to kategoria problemów rozwojowych wyszczególniona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych – ICD-10 (F84) jako grupa zaburzeń charakteryzujących się jakościowymi odchyleniami od normy w zakresie interakcji społecznych i wzorców komunikacji oraz ograniczonym i stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności.
Te jakościowe nieprawidłowości stanowią podstawową cechę funkcjonowania dziecka we wszystkich sytuacjach. Do wymienionej wyżej kategorii diagnostycznej należy między innymi autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Aspergera, zespół Retta oraz inne zaburzenia dezintegracyjne.
Do postawienia diagnozy CZR niezbędna jest przeprowadzenie konsultacji medycznych – przede wszystkim przez psychiatrę lub neurologa dziecięcego. Często wskazana jest konsultacja obu tych specjalistów, którzy mogą zlecić dodatkowe badania np. metaboliczne, genetyczne, EEG czy rezonans magnetyczny, jednak nie we wszystkich przypadkach podejrzenia CZR istnieje konieczność wykonania wszystkich wymienionych wyżej badań. Poza badaniami lekarskimi konieczna jest ocena rozwoju dziecka przez psychologa. Polega ona na zebraniu dokładnego wywiadu z rodzicami, obserwacji dziecka podczas swobodnej aktywności w kontaktach społecznych (np. z rodzicami, psychologiem, rówieśnikami) oraz ocenie jego funkcjonowania w sytuacjach kontaktu zadaniowego. U dzieci wchodzących w kontakt zadaniowy wskazane jest wykonanie testów psychologicznych oceniających poziom rozwoju w różnych sferach ponieważ w CZR przebiega on na ogół nieharmonijnie.
W przypadku rozpoznania CZR wskazane jest podjęcie zintegrowanej terapii dostosowanej do indywidualnych potrzeb dziecka : psychologiczno-pedagogicznej, logopedycznej i najczęściej integracji sensorycznej. W niektórych sytuacjach wskazane jest również dodatkowe wprowadzenie farmakoterapii pod kontrolą lekarza specjalisty (np. w przypadku napadowych zmian w zapisie EEG, nadmiernego poziomu pobudzenia psychoruchowego, którego nie udaje się zmniejszyć mimo właściwie zorganizowanych warunków rozwojowych, silnych zaburzeń lękowych itp.).